HISTORIA SEKRETARIATU RODZINY SZKAPLERZNEJ

Historia powstania Sekretariatu Rodziny Szkaplerznej jest ściśle związana z procesem odnowy nabożeństwa szkaplerznego w Krakowskiej Prowincji Karmelitów Bosych w latach 1998 - 2003. Wzrastający kult Matki Bożej Szkaplerznej, rozszerzające się nabożeństwo Szkaplerza karmelitańskiego, coraz liczniejsze Bractwa, Wspólnoty i Grupy szkaplerzne, potrzebowały pomocy formacyjnej i koordynacyjnej. Pomocą taką stał się Sekretariat Rodziny Szkaplerznej, początkowo nazywany Ośrodkiem lub Biurem Szkaplerznym.

Większe ożywienie apostolstwa szkaplerznego w latach 90 - tych wiąże się z osobą o. Dawida Ulmana OCD [1] .

Po wcześniejszym swoim pobycie, między innymi, w Berdyczowie, Kijowie i Horni Lomnej[2] rozwinął szeroko zakrojoną działalność duszpasterską w samym Sanktuarium czerneńskim i w parafiach (zwłaszcza na Śląsku).

Działał on bardzo spontanicznie, inwestował w głoszenie nauk o Szkaplerzu i rozwój Bractw w parafiach, dbał raczej o wzrost kontaktów interpersonalnych a sprawy biurokratyczne pozostawiał na dalszym planie[3].

On też dał początek powstaniu Biura Szkaplerznego przy klasztorze czerneńskim. Mieściło się ono w jego własnej celi zakonnej i było bezpośrednio podporządkowane Przełożonemu klasztoru w Czernej. Stworzył pierwszą bazę danych do korespondencji szkaplerznej, rozwinął działalność wysyłkową Szkaplerzy i materiałów dewocyjnych.

Baza danych tworzona przez o. Dawida była wówczas scalona z bazą danych personalnych Biura mszalnego klasztoru.

Przy współpracy Bractwa Szkaplerznego w Czernej zainicjował "manufakturę" do wyrobu Szkaplerzy karmelitańskich o różnym kroju i rozmiarze.

Zgodnie z oficjalnym poleceniem Przełożonych, do jego obowiązków należało: udzielanie informacji, wysyłanie Szkaplerzy i materiałów pomocniczych, a przede wszystkim troska o duszpasterstwo szkaplerzne względem pielgrzymów Sanktuarium[4].

W rzeczywistości ramy działalności o. Dawida były daleko szersze. Ruszył "w teren", organizując niedziele szkaplerzne przy współpracy poszczególnych proboszczów, pielgrzymki, rekolekcje i dni skupienia. Ożywiał słowem i twórczą inicjatywą już istniejące Bractwa i przynaglał do zakładania nowych. Te które wówczas powstawały i były przez niego animowane odznaczały się dużą aktywnością. Miały charakter wspólnot maryjnych gromadzących się na modlitwie. Bractwa te, w oparciu o modlitewne doświadczenie, żywo angażowały się w swoich parafiach poprzez animowanie liturgii, działalność charytatywną, oświatową i wychowawczą. Ożywiały duchem maryjnym i karmelitańskim wszystkich noszących Szkaplerz w danym środowisku duszpasterskim i przygotowywały innych do przyjęcia szaty Maryi[5].

 Takie ożywienie działalności pastoralnej dotyczącej Szkaplerza, było życzeniem samych władz Prowincji. Dania 24 lutego 1998 r. Rada Prowincjalna poleciła wszystkim wspólnotom Karmelitów na terenie Polski organizowanie w naszych kościołach w każdym miesiącu specjalnych nabożeństw, konferencji i spotkań dla wiernych, którzy związani są ze szkaplerzem karmelitańskim. Celem tej inicjatywy duszpasterskiej miało być lepsze uświadomienie maryjnego charakteru Zakonu, szerzenie nauki o Najświętszej Maryi Pannie, ożywianie pobożności i apostolstwa maryjnego - zwłaszcza poprzez Szkaplerz karmelitański oraz przygotowanie do ogólnoprowincjalnego (a może i ogólnopolskiego) spotkania, planowanego na październik 1999 roku, dla wszystkich noszących Szkaplerz karmelitański. Szkaplerzowi miało być poświęcone także jesienne forum duszpasterskie [6]

 II Forum Duszpasterskie miało miejsce w Krakowie, w dniach 6 do 7 października 1998 r. Tematem forum był: Apostolat związany ze Szkaplerzem karmelitańskim: historia, teologia, praktyki duszpasterskie. W spotkaniu wzięło udział ok. 60 osób. Zaprezentowano na nim nowy "Obrzęd poświęcenia i nałożenia Szkaplerza N. M. P. z Góry Karmel" zatwierdzony przez Stolicę Apostolską w wersji włoskiej a wydany w języku polskim przez Kurię Prowincjalną. Obrzęd ten zalecany do stosowania otrzymali wszyscy uczestnicy wraz z innymi materiałami Forum. Obok bogactwa propozycji i możliwości na przyszłość dostrzeżono również poważne braki i zaniedbania w dotychczasowej praktyce apostolatu szkaplerznego [7] . W roku 1998 nie istniała jeszcze funkcja Animatora Rodziny Szkaplerznej.

Dnia 28 października 1998 r w Czernej na Spotkaniu Komisji do spraw duszpasterstwa podjęto decyzję o zorganizowaniu 17 lipca [1999] w Czernej I Spotkania wszystkich przyjaciół Karmelu noszących Szkaplerz święty. Miał to być dzień jedności wszystkich żyjących pod znakiem Szkaplerza, a jednocześnie jedna z form bezpośredniego przygotowania do Roku Jubileuszowego 2000[8].

Pomimo trzymiesięcznego zawieszenia o. Dawida w korzystaniu z władzy święceń i skierowaniu go na rekolekcje pokutne(28.01.99-27.03.99), już w maju zostają mu powierzone obowiązki duszpasterza Sanktuarium a także odpowiedzialnego za zorganizowanie I Spotkania Szkaplerznego w Czernej(17 lipca 1999)[9]. Ukazało ono ogrom zapotrzebowania laikatu, zwłaszcza przyodzianych Szkaplerzem, na fachową i stałą pomoc formacyjną ze strony Zakonu karmelitańskiego. Jeden człowiek nie mógł temu sprostać[10].

Prowadzone przez o. Dawida Biuro Szkaplerzne wymagało nie tylko uporządkowania, lecz także współpracowników. Podobnie jak jego inicjatywy wymagały koordynacji. Podjął on bowiem zakrojoną na szeroką skalę działalność pastoralną. Zwiększała się liczba korespondentów i osób zainteresowanych nabyciem Szkaplerzy, broszur, obrazków i innych dewocjonaliów. Zaistniała potrzeba pomocy drugiego Ojca Karmelity jako współpracownika, oraz konieczność oddzielenia klasztornego Biura mszalnego od Biura szkaplerznego.

Dnia 19 października 1999 roku zostaje przeniesiony z Lublina do Czernej o. Jerzy Zieliński OCD[11].

Zajął się systematycznym i uporządkowanym odpisywaniem na listy oraz wysyłką zamówień związanych z nabożeństwem szkaplerznym. Wprowadził po raz pierwszy nazwę BIURO SZKAPLERZNE, RODZINA SZKAPLERZNA i zaproponował nazwę odpowiedzialnego za sprawy związane ze Szkaplerzem: Animator Rodziny Szkaplerznej. Przygotował publikacje i pomoce formacyjne dla Wspólnot i Bractw Szkaplerznych oraz opracował pierwszy odnowiony folder o Szkaplerzu i Rodzinie Szkaplerznej. Trwało to jednak bardzo krótko, zaledwie kilka miesięcy.

W styczniu 2000 roku O. Dawid rozpoczyna wydawanie kwartalnika Rodzina Szkaplerzna. Wychodzi w małym nakładzie w formie jednej stronicy A4.

W marcu (18.03) tegoż roku Rada Prowincjalna obradująca w Krakowie zaakceptowała propozycję Komisji ds. Duszpasterstwa, mianowania Koordynatora Bractw Szkaplerznych, a także zaaprobowała nazwę Rodzina Szkaplerzna Zakonu Karmelitów Bosych dla osób niezrzeszonych[12], noszących Szkaplerz karmelitański[13]. Zaproponowano aby Koordynatorem Bractw Szkaplerznych, został o. Jerzy Zieliński, a z pomocą wyjazdową do parafii w terenie służyli mu o. Benedykt Belgrau i o. Oktawian Stokłosa[14].

W praktyce jednak nigdy nie doszło do realizacji tej propozycji, podyktowanej potrzebą zaradzenia niepokojącym problemom związanym z działalnością o. Dawida Ulmana.

Dnia 15 maja 2000 roku o. Jerzy Zieliński zostaje przeniesiony z Czernej do Krakowa[15].

Po jego odejściu ponownie Biurem Szkaplerznym zajął się o. Dawid Ulman. W tym okresie wygospodarowano w klasztorze pomieszczenie dla Biura Szkaplerzne. Był to jeden pokój od strony północnej pod refektarzem zakonnym.

Ponieważ O. Dawid podejmował bardzo wiele różnorakich inicjatyw duszpasterskich w okresie zbliżającego się Jubileuszu 750-lecia Szkaplerza św.(2001 r.). Władze Zakonu zdecydowały się dodać mu do pomocy o. Benedykta Belgrau'a OCD jako kaznodzieję i misjonarza ludowego oraz wicedyrektora Wydawnictwa Karmelitów Bosych.

O. Prowincjał Szczepan Praśkiewicz, upoważniony przez Radę Prowincjalną, mianował dwóch Prowincjalnych Animatorów Rodziny Szkaplerznej Zakonu Karmelitów Bosych: O. Dawida Ulmana OCD oraz o. Benedykta Belgrau'a OCD. Czynił to wychodząc naprzeciw wielkiemu zainteresowaniu wiernych nabożeństwem szkaplerznym i karmelitańską mariologią oraz sugestią Prowincjalnej Komisji ds. Duszpasterstwa. Każdy z Prowincjalnych Animatorów Rodziny Szkaplerznej Zakonu Karmelitów Bosych, miał określony zakres obowiązków. O. Dawid Ulman - jako konwentualny w Czernej - miał objąć opiekę nad "Biurem Szkaplerznym".służąc wszystkim czcicielom MB z Góry Karmel, zrzeszonym w Bractwach czy tylko przyjętych do Szkaplerza, a określonych za aprobatą Rady Prowincjalnej Rodziną Szkaplerzną Zakonu Karmelitów Bosych(por. Życie Karmelu, nr 43, s. 14). O. Benedykt Belgrau - konwentualny w Krakowie(ul. Glogera 5), wicedyrektor Wydawnictwa oraz Prowincjalny Koordynator ds. Rekolekcji Parafialnych - miał za zadanie podjąć się osobiście lub zaproponować innym odwiedzanie parafii pw. MB Szkaplerznej i innych ośrodków Jej kultu w Polsce, aby głosić odnowioną katechezę szkaplerzną i propagować karmelitańską literaturę maryjną. Do tych dwu ojców należało zgłaszać zapotrzebowania w sprawach dotyczących nabożeństwa szkaplerznego, prośby proboszczów i opiekunów Bractw o wygłoszenie szkaplerznych kazań, poprowadzenie triduum czy nowenny[16].

W rzeczywistości tym który ustawicznie troszczył się o rozwój Bractw i formację nowopowstających gryp szkaplerznych w Polsce, który działał "w terenie" prowadząc szeroko pojęte duszpasterstwo szkaplerzne, szczególnie w regionie Śląska, był przede wszystkim o. Dawid Ulman[17]. Głosząc Słowo Boże oraz katechezy maryjne, tłumnie przyjmował wiernych do Szkaplerza, zachęcając najaktywniejsze osoby do tworzenia grup szkaplerznych. Tak też zebrał dość dużą grupę wiernych świeckich, z których później wyłonił się zespół Animatorów Bractw Szkaplerznych. Trzeba to uczciwie przyznać, że O. Dawid "postawił" na Bractwa. Potrafił zjednywać czcicieli dla swej Czerneńskiej Pani, jeździł po parafiach, "szukał" animatorów, zachęcał, głosił kazania, przyjmował do Szkaplerza nowych członków. To dzięki Jego słowom wielu uwierzyło, że Matka Boża naprawdę potrzebuje każdego do szerzenia chwały swojego Syna. Osoby zgromadzone w Bractwach zawdzięczają mu wiele[18]. Stanowczo i konsekwentnie tworzył zręby struktur prawnych w poszczególnych Bractwach, sieć komunikacyjną pomiędzy nimi oraz zadbał o formację samych Animatorów Bractw.

Dla nich jako Animatorów Bractw wszystko zaczęło się w listopadzie 2000 roku. We wspomnienie św. Rafała Kalinowskiego, mają miejsce w Czernej I Rekolekcje dla Animatorów Bractw Szkaplerznych[19]. Jako Prowincjalny Animator Rodziny Szkaplerznej prowadzi je o. Dawid Ulman OCD. Dla nas wszystko zaczęło się właśnie wtedy, od tych rekolekcji dla Animatorów. Na początku było wiele osób. Do końca dotrwało 12. Uznaliśmy to za symboliczny znak: to musi się udać, Apostołów było tyle samo...Pomimo niepewności i zaniepokojenia, co z tego wszystkiego wyniknie, rozjechaliśmy się do naszych parafii[20]. Dzięki inicjatywie o. Dawida animatorzy i całe grupy szkaplerzne zaczęły się odtąd spotykać w Czernej dwa razy do roku. W listopadzie u św. Rafała na czuwaniach nocnych połączonych z agapą i Mszą św. o 24 godzinie (to były niezapomniane przeżycia) oraz na początku maja na corocznych rekolekcjach. Potem zostały tylko rekolekcje. Do pierwszych uczestników dołączyli następni[21].

Uroczystości jubileuszowe (roku 2001), nowy Obrzęd błogosławienia Szkaplerza oraz List Apostolski Jana Pawła II o Szkaplerzu, ożywiły nabożeństwo szkaplerzne w naszym kraju. Dla Bractw był to wyjątkowy czas formowania się, i zatwierdzania kolejnych przez O. Generała, rok wielkiego otwarcia się dla nas O. Prowincjała, Szczepana Praśkiewicza oraz przeora klasztoru w Czernej - O. Alberta Wacha[22].

Dnia 12 września 2001 ma miejsce Audiencja papieska Rodziny Szkaplerznej z okazji roku jubileuszowego 750-lecia Szkaplerza św. O. Dawid Ulman i Br. Bogdan Król udali się na pielgrzymkę do Rzymu, gdzie wraz z o. Włodzimierzem Tochmańskim wzięli udział 12 września w audiencji papieskiej dla całej Rodziny Szkaplerznej na placu św. Piotra[23]

Od 25 września 2001, zostaje przeniesiony do klasztoru w Czernej o. Franciszek Czaicki OCD w charakterze współpracownika o. Dawida Ulmana w apostolacie szkaplerznym[24]

W roku 2003 O. Dawid Ulman zostaje przeniesiony do klasztoru w Wadowicach[25]. Posługę Animatora Rodziny Szkaplerznej pełnił (z niewielkimi przerwami) od 1998 do 2003, w tym z oficjalną nominacją w latach 2000-2003. Dzięki jego pracy zostało w tym czasie erygowane ponad 30 Bractw Szkaplerznych (lub uregulowano ich status) a założone zostało 25 nowych Grup i Wspólnot, które były już przygotowane do erygowania jako regularne Bractwa Szkaplerzne. Ponieważ działalnością swoją obejmował terytorium całej Polski, pewną cześć z nich opieką swoją otoczyła Prowincja północna Karmelitów Bosych.

Ponadto, O. Dawid zorganizował kilka pielgrzymek w roku jubileuszu Szkaplerza św. szlakiem karmelitańskim do Aylesford w Anglii, do Rzymu, Wilna oraz innych Sanktuariów maryjnych. Zajął się wydaniem kalendarza o Szkaplerzu karmelitańskim oraz innymi publikacjami, doprowadził do przyjęcia Rodziny Szkaplerznej w poczet Rady Ruchów Katolickich w Polsce, objął swoją troską duszpasterską Polonię w Kanadzie, USA, Ukrainie, Litwie i Białorusi. Torował nowe szlaki dla apostolstwa Szkaplerza św. i formował zastęp przyszłych Animatorów Bractw, Wspólnot i Grup szkaplerznych.

Jego dzieło przejął i rozwijał mianowany przez O. Prowincjała nowym Animator Rodziny Szkaplerznej o. Tomasz Maślanka OCD(2003-2005). Sumiennie pełnił powierzony mu obowiązek Animatora Bractw oraz gorliwie angażował się w działalność kościoła i klasztoru czerneńskiego[26].

W roku 2005 nowym Animatorem Rodziny Szkaplerznej zostaje o. Paweł Ferko OCD(2005-2008)

W 2005 roku na terenie Prowincji krakowskiej istniej 30 Bractw prawnie erygowanych przez O. Generała i ponad 10 Wspólnot przygotowujących się do formalnego zatwierdzenia oraz 5 Grup szkaplerznych. Bractwa skupiały blisko 2000 osób oddanych Królowej Karmelu, która stała się dla nas "bardziej Matką, niż Królową"[27].

 Dnia 9 kwietnia 2008 r. Prowincjalnym Animatorem Rodziny Szkaplerznej oraz Promotorem Kultu św. Rafała Kalinowskiego zostaje o. Jan Ewangelista Krawczyk OCD [28] . O. Paweł Ferko wprowadził nowego Moderatora w jego obowiązki podczas rekolekcji dla Animatorów Bractw Szkaplerznych w maju 2008 [29]

Opracował zespół Animatorów Bractw Szkaplerznych:

P. Maria Dziwiszowska - Animatorka Bractwa przy parafii św. Jakuba Apostoła w Brzesku,
P. Wirginia Sierka - Animatorka Bractwa Szkaplerznego w Zawierciu(do 2009 r.)
Całość zebrał i przypisami opatrzył o. Jan Ewangelista Krawczyk OCD - Prowincjalny Moderator Rodziny Szkaplerznej